Wanneer je je been breekt, zal je bot binnen acht weken weer aan elkaar gegroeid zijn. Een flinke spierscheur herstelt binnen zes weken, terwijl een kleine spierverrekking binnen twee weken genezen is.

Het zelfgenezend vermogen van je lichaam is kortom enorm groot. Maar wat als de pijn of een andere klacht na afloop van de aannemelijke hersteltermijn aanhoudt? Of als klachten juist toenemen? Dit zijn verschijnselen die kunnen wijzen op het actief zijn van onbewust verdrongen emoties en aanverwante overtuigingen.

In Nederland zijn artsen uitstekend opgeleid om letsel aan het lichaam of ziekten op te sporen. Indien de medische onderzoeken die je hebt ondergaan geen signalen van ziekte of lichamelijke schade (denk aan een botbreuk, spierscheur of zenuwbeschadiging) aantonen, en je klachten blijven aanhouden, dan is de kans groot dat er onbewuste emoties aan je klachten ten grondslag liggen.

Veel medicijnen en therapieën zorgen voor vermindering van je klachten. Wanneer je klacht toch weer terugkomt, betekent dit dat er factoren aan het werk zijn die je klacht weer opwekken. Vaak zijn dit emotionele factoren.

In de huidige gezondheidszorg ontbreekt een goede voorlichting aan mensen met aanhoudende klachten zonder medische oorzaak. Hierdoor zoeken mensen langdurig naar een lichamelijke verklaring en oplossing. Het uitblijven van zo’n verklaring zorgt doorgaans voor meer angst en stress waarmee de kans dat de pijnklachten verergeren, vergroot wordt.

Wanneer je (pijn)klacht(en) dan weer wel en dan weer niet aanwezig zijn, geeft dat sterke aanwijzingen voor een mentaal-emotionele oorzaak.

“Je moet met je klacht leren leven.” Dit wordt frequent verteld aan mensen met chronische pijnklachten en komt voort uit een gezondheidszorg die de oorzaak van chronische klachten nog niet goed heeft kunnen definiëren.

Hierdoor wordt ‘leren leven met je klacht’ het hoogst haalbare. Echter, met de juiste benadering, waarbij onbewuste emoties, stress en belemmerende gedachten bewust worden gemaakt, geuit en verwerkt, is het mogelijk om wel te genezen van chronische klachten.

Veel mensen met onbegrepen lichamelijke klachten voelen zich niet voldoende gesteund of begrepen door zorgprofessionals. De ervaring leert dat wanneer artsen of andere zorgprofessionals geen concrete fysieke oorzaak kunnen vinden voor je pijnklachten, zij het doorgaans lastig vinden om je verder te helpen.

Vaak hebben zij zelf onvoldoende inzichtelijk waar de onbegrepen (pijn)klacht vandaan komt en vinden het daarom moeilijk om je te informeren.

De oorzaak van medisch onbegrepen, aanhoudende (pijn)klachten ligt vaak in het onbewust verdringen van onprettige emoties.

Bij een stressvolle situatie of gebeurtenis in je leven kunnen eerder verdrongen emoties getriggerd worden. Wanneer je stress in het heden ervaart, kunnen dus onverwerkte emoties uit je verleden worden geraakt.

Het gaat hier om emoties en processen waar je je niet bewust van bent. Je bent dan ook niet ‘schuldig’ aan je klachten. Een behandeling gericht op de mentaal-emotionele oorzaak van je klachten kan inzicht geven in jouw patronen en je in staat stellen om onbewuste emoties en aanverwante gedachten bewust te verwerken. Zo neem je de regie over je leven terug.

Hierdoor kan een chronische (pijn)klacht sterk gereduceerd worden of geheel wegvallen.

Het langdurig hebben van pijn of andere fysieke klachten waarbij een oplossing uitblijft, kan veel zorgen, onzekerheid en angst oproepen. Angst speelt bij veel mensen met chronische klachten een belangrijke rol. Deze angst houdt je klachten mede in stand of versterkt zelfs je klachten.

Het veelvuldig voelen van frustratie als reactie op je klachten kan vicieuze cirkels van angst creëren. Onderdeel van het hersteltraject is het doorbreken van deze vicieuze cirkels.

Wanneer je klachten langdurig aanhouden en er geen medische oorzaak wordt gevonden, is er in veel gevallen geen sprake van ‘schade’ aan je lichaam, maar van een omkeerbare ‘storing’ in je lichamelijke functies.

Je (pijn)klacht(en) zijn wel degelijk echt, en dus niet verzonnen of aanstellerij. Het gaat meestal om klachten die het lichamelijke gevolg zijn van onbewuste verdrongen emoties en belemmerende overtuigingen. Je kunt van chronische (Pijn)klachten genezen door je bewust te worden van de mentaal-emotionele oorzaak ervan.

Zorgverleners die werken met mensen met chronische pijnklachten hebben ontdekt dat het overgrote deel van de mensen die bij hen kwamen reeds eerder lichamelijke klachten hebben gehad die medisch onbegrepen waren.

Zo kan er sprake zijn van symptoomverschuiving of symptoomuitbreiding. Als je aan een chronische klacht lijdt is het waardevol om een tijdlijn te maken van je leven waarin je al je eerdere lichamelijke klachten vermeldt.

Vraag jezelf vervolgens bij elke klacht af wat er rond het ontstaan van die klacht in je leven speelde. Als bij voorgaande klachten emoties, stress of trauma een rol speelden, is de kans groot dat deze ook nu een belangrijke rol spelen.

Langdurig aanhoudende onbegrepen klachten zijn vaak het gevolg van gestapelde ingehouden frustratie of andere onbewust, onderdrukte emoties en aanverwante, negatieve gedachten.

Bepaalde karaktereigenschappen bevorderen dat de emmer van frustratie niet geleegd wordt en alleen maar voller stroomt. De kans dat niet geuite emoties zich vast gaan zetten in het lichaam is groot. Mensen met zes of meer karaktereigenschappen uit de vragenlijst lopen een groter risico op het ontwikkelen van chronische (pijn)klachten.

Bijna iedereen met langdurige klachten kent de angst dat de klachten zullen verergeren of nooit meer over zullen gaan. Hier zit meestal een specifieke angst achter die per persoon verschilt.

In gesprek met een therapeut kan dit naar voren komen. Angst vormt een in stand houdende factor van chronische pijnklachten.

Pijn die het gevolg is van een blessure, lichamelijke overbelasting of een fysiek trauma (bijvoorbeeld een val of ongeluk) zit meestal aan één kant van het lichaam.

Het gaat hierbij om pijn waarbij een bepaalde mate van lichamelijke schade is die binnen een bepaalde hersteltermijn zal herstellen. De geest daarentegen kan gemakkelijk pijn produceren aan beide zijden van het lichaam.

Symmetrische pijn is dus een belangrijke aanwijzing voor een mentale oorzaak.

Pijn heeft als functie het ontlasten van het aangetaste lichaamsdeel en is daarom vrij constant. De schade zit er, de pijn is aanwezig.

Wanneer de pijn juist wisselt van intensiteit en het ene moment erger is dan het andere moment, of misschien soms helemaal weg is, is de waarschijnlijkheid dat onbewust, verdrongen emoties en belemmerende overtuigingen aan de klacht ten grondslag liggen groot.

Pijn of ander lichamelijk ongemak dat het gevolg is van fysieke schade is vrij constant. De schade zit er waardoor bepaalde houdingen of bewegingen steeds weer pijn opleveren.

Klachten met een mentaal-emotionele oorzaak geven een onlogischer patroon. De ene dag lukt fietsen wel, de volgende dag niet. Zitten op het werk lukt niet, maar zitten op een vergelijkbare stoel thuis lukt wel. Bij dit beeld is de kans dat emotionele factoren en beperkende gedachten een belangrijke rol spelen groot.

Symptoomverschuiving komt frequent voor bij mensen met chronische pijnklachten, en is een belangrijke aanwijzing van betrokkenheid van de hersenen.

Wanneer er sprake zou zijn van lichamelijke schade is het onlogisch dat je op één plek pijn ervaart, daarna niet meer, en er vervolgens op een geheel andere plek weer pijn ontstaat.

Lichamelijke schade zit op één plek en kruipt niet door het lichaam. De geest is daarentegen uitstekend in staat om pijn door het lichaam te verplaatsen. Vaak zijn zo in de loop van de tijd verschillende ‘pijnpaden’ in de hersenen ontstaan. Lees hier meer over hoe ontstaat chronische pijn?

Wanneer er sprake is van lichamelijke schade is het onlogisch dat pijn of een andere klacht zomaar een dag weg is. Pijn die het gevolg is van schade heeft als functie het ontlasten van het lichaamsdeel. Daarom zal deze pijn vrij continu aanwezig zijn.

Klachten met een emotionele oorzaak kunnen echter zomaar een dag of een langere periode weg blijven. Het voor een bepaalde periode compleet vrij zijn van pijnklachten, bijvoorbeeld op vakantie, is een belangrijke aanwijzing dat de klacht in stand wordt gehouden door onbewuste emoties, stress en negatieve gedachten.

Chronische (pijn)klachten die mentaal worden aangestuurd, nemen vrijwel altijd toe in of net na een stressvolle situatie of gebeurtenis. Sommige mensen zijn zich hier goed van bewust. Anderen merken dit pas wanneer zij de momenten waarop de klacht verergert, nauwkeuriger gaan bekijken.

Uit onderzoek blijkt dat chronische klachten veelvuldig samengaan met psychologische klachten als angst, paniek of somberheid.

Vanuit neurologisch perspectief is dit goed verklaarbaar. Hersenscans hebben aangetoond dat chronische pijn gepaard gaat met een verhoogde activiteit in het limbisch systeem.

Het limbische systeem is verantwoordelijk voor de vorming en beleving van emoties, maar is ook betrokken bij de aansturing van talrijke lichamelijke functies, zoals pijn, spierspanning en doorbloeding.

Het onbewust verdringen van belangrijke emoties leidt tot verstoring in het limbische systeem. Dit kan zowel tot lichamelijke als geestelijke klachten leiden. Lees meer over de werking van emoties.

Uit onderzoek blijkt dat er een verband is tussen traumatische gebeurtenissen en het ontwikkelen van chronische klachten. Wanneer de klacht vlak na een traumatische gebeurtenis is ontstaan, is de klacht gerelateerd aan verdrongen emoties ten aanzien van die gebeurtenis.

Het komt ook vaak voor dat mensen die traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt pas jaren later een chronische (pijn)klacht ontwikkelen. De meeste mensen met chronische klachten hebben overigens géén trauma’s meegemaakt, maar wel vervelende gebeurtenissen in hun jeugd, zo blijkt uit onderzoek.

Mensen met onbegrepen klachten die geen trauma’s hebben meegemaakt, zijn opvallend vaak opgegroeid in een gezin dat zich kenmerkte door het niet benoemen en bespreken van gevoelens, of het veroordelen van emoties.

Dit niet gekend worden in je gevoel wordt als zeer vervelend en pijnlijk ervaren en dus verdrongen. Ook komt het frequent voor dat mensen met chronische klachten zich als kind zijn gaan aanpassen aan de behoeften van ouders, omdat de situatie (een zieke ouder, een instabiele ouder, een ‘lastige’ broer of zus) daarom vroeg.

Of een ouder gebruikte het kind voor vervulling van de eigen emotionele behoeften (steun, begrip, luisterend oor), waardoor de verlangens en gevoelens van het kind ondergeschikt werden. Als volwassene kunnen deze mensen moeite hebben met het opkomen voor hun eigen emotionele behoeften en veel last hebben van schuldgevoelens.